Օրեր առաջ ընկեր Թերզյանի հետ գնացինք Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան։ Ես իմ շնորհակալությունն եմ հայտնում Գայանե Թերզյանին, որ մեզ պարգևեց պոզիտիվ օր։

Տեղ հասնելուն պես մեզ դիմավորեց հայոց լեզվի դասախոս ընկեր Տաթևը։ Այնուհետև համալսարանի գրադարանի տնօրենը՝ Ալվարդ Ֆիլիպի Գրիգորյանը մեզ ցուցադրեց թանգարանը, և պատմեց համալսարանի ստեղծման ու զարգացումների մասին։ Համալսարանը ուներ հետաքրքիր ու հին պատմություն։

 

 

Դրանից հետո մենք գնացինք համալսարանի “ռադիո Ֆամա”։  Այնտեղ ձայնագրեցինք մեր ձայնը, անկեղծ ասած այդ ամենը շատ հաճելի և հետաքրքիր էր։  

Այնտեղ մեզ ասացին, որ  ռադիոն կոչվեց Ֆամա՝ հունական  աստվածուհու անունով:  Նաև  ասացին, որ “Ռադիո Ֆամայի” հաղորդացանցի բոլոր հաղորդումների հեղինակները հենց ուսանողներն են՝ իրենց նոր մոտեցումներով ու երիտասարդական շնչով: Նշեմ, որ ինձ դուր եկավ իրենց մոտեցումը, քանի որ  այս կերպով օգնում է  բացահայտել համալսարանի երիտասարդ ստեղածագործողներին։ Այդ որոշումի շնորհիվ  կարող են  անդրադառնալ ուսանողներին անհանգստացնող ու հետաքրքրող ամենատարբեր հարցերին, ողջունում է շնորհալի ու տաղանդավոր երիտասարդների նախաձեռնությունները: Նշեմ նաև, որ “Ռադիո Ֆամա”֊ն նախ ծանոթացնում է ուսանողական և երիտասարդության, մշակութային ու տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտներում կատարվող իրադարձություններին ու նորություններին: Իսկ մյուս կողմից այն նաև մանակավարժական համալսարանի Կուլտուրայի ֆակուլտետի Հեռուստա և ռադիո լրագրության ամբիոնի ուսանողների համար գործնական պարպմունքների, փորձ ձեռք բերելու լավագույն դպրոց։

Ահա և օրը ավարտում ենք մասանգիտական կողմնորոշման  թեստ գրելով , չնայած նրան, որ  մենք արդեն կողմնորոշվել էինք մեր մասնագիտության հարցում։ 

 

 

 

 

Քենգ շափլդե ֆրադլուինգ ինվիթս Արշակ ընդ Վասըք Մամիքոնիեն, դը քըմենթրե օֆ դը Արմենիա թրուփս։ Հի սքենդը ջենօրիրլ թրուվ դը արմենիան քենգ ենթըդե ենհեշ Ֆորֆսս։

Ա բրոքեն ենդը վայրեք քանթրիյս դենսըլոն ը Դենզը փաուրֆլեմլի

 Բարև իմ շատ սիրելի փոքրիկ բարեկամ։ Մենք այսօր կխոսենք արագիլի մասին։ Արագիլը ավետում է գարնան գալուստը։ Նա բարի լուր է բերում, որ գարունը եկել է։

Արագիլը ինչպես լինում սպիտակ այնպես էլ լինում է սև։

Արագիլներ մեծ խելացի թրջուն է։ Նա մարդկանցից չի վախենում։ Արագիլներին շատ հեշտ է ճանաչել իրենց բնորոշ ձայների շնորհիվ։ Նրանք կափկափում են իրենց կտուցներով, կարծես 2 հաստ փայտերով իրար են հարվածում։

Արագիլի թևերը սպիտակ են, բայց ծայրերը սև են կարծես դաշնամուրի ստեղնաշար լինեն։ Արագիլի ոտքերը երկար են, կարմիր գույն ունեն։ Ոտքի մատները միյացված են թաղանթով։

Այդպես հարմար է քայլել ճահճում։ Արագիլը, մե՜ծ գեղեցիկ ուժեղ թևերով թրջուն է։

Արագիլները գրեթե միշտ սնվում են որթերով, գորտերով, փոքրիկ ձկներով, մկներ են որսում, փոքրիկ օձեր։

Սպիտակ արագիլները ապրում են մինչև 20 տարի։ Նրանք իրենց բույնը հյուսում են մարդաբնակ վայրերում։ Ծառերի վրա, տան տանիքներին։ Արագիլը շիուվերից, ճյուղերից հյուսում է լա՜յն, մե՜ծ բույն։

Մրդիկ գնահատում են այդ բարեկամությունը։ Նույնիսկ կարծում են, որ արագիլները երջանկություն են բերում տան տերերին։ Նրանք ձագուկներ են ունենում, իսկ աշնանը չվում են տաք երկրներ։ Հաջորդ գառնանը վերադառում են և փորձում են փնտրել իրենց նախկին բույնը։ Սկզբում գալիս է հայր արագիլը։ Վերանորոքում է հին բույնը, իսկ հետո գալիս է մայր արագիլը։ Նրանց բույնը այքան մեծ է, որ իրենց հարևանությամբ ապրում են ճնճղուկները նույնիսկ սայլակները։

Արագիլները կանգնում են մեկ ոտքի վրա, նրանք կարծես հարսանիքի են պատրաստվում ։ Ամբողջ օրը երգում են, պարում, թափահարում են թևրն ու գլուխը։

Երբ արդեն մայր արագիլը ձու է ածում մի ամբողջ ամիս հերթով ծնողները թևերի տակ են առնում իրենց ապագա ձագուկներին։ Արագիլի ձագերի ձայնը նման է կատվի ձայնին։

Երբ ձագուկներին պետք է կերակրել, ծնողներից մեկը մնում է նրանց մոտ մյուսը գնում է կեր բերելու, որպեսզի նրանք չնկնեն, հանկարծ բնից, պաշտպանեն նրանց կատուներից և գիշատիչ թռջուններց։

Ձագուկները կարողանում են հեշտությամբ ծնողների կտուցիծ վերցնեն կերը։

Մոտ երկու ամսից նրանք կարողանում են ինքնուրյուն թռջել; Երիտասարդ արագիլները մինջև թռչելը շատ են փորձում, չարչարվում շարժել իրեենց թևերը մինչև, որ կարողանում են ինքնուրյուն թրջել։ Նրանք սկզբում տրջում են տաք երկրներ առանց ծնողների, հետո ծնող արագիլները միյանում են իրենց, բայց հետաքրքիր է, որտեղի՞ց են նրանք գտնում ճանապարը, և թրջում այդքան կիլոմետրերեվ հեռու։ Դա ուղղակի հանելուկ է։

Արագիլն օգտակար թռչուն Է, ոչնչացնում Է գյուղատնտեսական վնասատուներին:Որպես գարնան ավետաբեր՝ արագիլը գովերգվում է շատ հեքիաթներում, երգերում ու բանաստեղծություններում:

Վանո Սիրադեղյան. «Ոսկի մարդը»

Վանո Սիրադեղյա՜ն․․․ ինչքա՜ն բան կա խոսելու այս տաղանդավոր գրողի մասին։ Իր գրած ստեղծագործությունները տարբերվում են ուրիշ գրողների ստեղծագործություններից։ Սիրադեղյանը գեղեցիկ էր նկարագրում գյուղական միջավայրը, կարողանում էր ընթերցողին փոխանցելիր հերոսների հույզերը, ապրումները, նաև ամեն մի փոքր թվացող դրվագ։ «Տարվա այդ եղանակին, երբ վաղուց տապալված էր տան պատերի տակ ու գոմի կտուրին աճող մարդահասակ եղինջը, չորացել կամ անասունի կեր էր դարձել պատշգամբին խճճվող ծաղկալոբին, երբ ծերունական կմախքի ողջ անճոռնիությամբ բակում տարածվել էր հսկա ընկուզենին,— ոչինչ չկար, որ քողարկեր գորշ մանրաքարով շարված պատերը, մառանահարկի վրա կախ ընկած, լողակագույն ներկաբծերով պատշգամբը և պատշգամբ տանող սանդուղքի ոստոտ֊անտաշ բազրիքը, որը մետաղալարով պատշգամբի սյունին կլպած հացենու մի ձող էր»։ Այսպես է սկսում «Ոսկի մարդը» պատմվածքը։

Մենք այս պատմվածքում առնչվեցինք մի գյուղական իրավիճակի հետ, որը իրականությանը շատ մոտ էր։ Երբ գյուղում որևէ մեկը մահանում է, մահացողի տանը հավաքված գյուղացիները փոխանակ խոսեն մահացածի մասին, խոսում են գյուղի կյանքից։ Իմ կարծիքով մահացածի հարազատները և գյուղացիները իրենց որոշ մտքեր, հիշողություններ, չէին կարողանում արտաբերել և խոսել, մտածելով, որ կարող են ցավեցնել և խորացնել հարազատի վիշտը։

Իմ կարծքիով Վանո Սիրադեղյանը «Ոսկի մարդը» ստեղծագործությունը այդպես է վերնագրել, քանի-որ մարդը, երբ իր ընկերոջը կորցնում է, միայն այդ ժամանակ է նրա արժեքը և նրա դերը իր կյանքում կարևորում ու գնահատում։ Չնայած դրան, որ այս ստեղծագործության մեջ միայն հանգուցյալի կինը, կարճ դադարներ տալով , համառոտ հեկեկոցով հավաստում էր հանգուցյալի առաքինությունները՝ ասելով «Տան հացը պակաս չես արել, Վարոս ջան… Կրակը թեժ ես պահել, Վարոս ջան… Կտուրը չի կաթել, Վարոս ջան…»։ Կարծում եմ ստեղծագործության գաղափարը կայանում է նրանում, որ ամենից շատ մտահոգվող ու հիշողը միայն քո կյանքի ընկերն է լինում, ում մենք ժամանակին ընտրել ենք ինքներս մեր համար։ Նաև այս ստեղծագործությունը նրա մասին էր, որ պետք է վայելենք կյանքը և գնահատենք կյանքի ամեն մի վայրկյանը։ Ամեն մարդ մեր կյանքում իր արժեքը ունի, և մենք պետք է աշխատենք կարողնալ օգտագործել և գնահատել այն ժամանակը, որը անցկացնում ենք միասին:

Ստեղծագործոթյունից ինձ դուր է եկել այն պահը, երբ ծերունիները իրենց մեջ մտորում էին, թե ե՞րբ է իրենց հերթը գալու, նաև անհամբեր սպասում էին, թե երբ գարունը կգա։ Չէ՞ որ գարունը իր հետ բերում է ուրախություն ու ժպիտ, մարդիկ նորից կսկսեն աշխատել։ Հեղինակը այս հատվածը շատ գեղեցիկ էր ներկայացրել:

Պատմվածքը կարդալու ժամանակ, երբ հասա այս հատվածին, ինձ մոտ հարց ծագեց, թե ինչու են ծերունիները ցանկանում, որ ձմեռը շուտ անցնի ու գարուն գա։ Եվ ես ինքս ինձ տված հարցին այսպես կպատասխանեմ․ քանի որ ձմեռը տարվա ամենադժվար ու ամենացուրտ եղանակն է, ծեր մարդու համարայն շատ դանդաղ է անցնում, հաճախ չի էլ անցնում, որովհետև մարդը մահանում է, իսկ գյուղացիները ուզում էին հավատալ, որ մինջև գարուն ձգեն, էլի մեկ տարի կապրեն։

Цель: дети изучают животные на русском.

Процесс проекта: презентация темы, просмотр видео, раскрасить животных.

1. Ինչ կենդանիներ գիտեք։ (Какие животные

вы знаете?).

2. Իսկ որո՞նք են ձեր սիրելի կենդանիները։ (А какие ваши любимые животные ?)

3. Իսկ գիտեք, թե ինչպես են հնչում դրանք ռուսերեն լեզվով։ (А вы знаете как они звучат по русски?)

Այժմ եկեք դիտենք տեսանյութ և սովորենք դրանք ռուսերենով։ ( А теперь давайте посмотрим видео и выучим их на русском языке.)

ВИДЕО

На столе лежат карты с разными фруктами, вам нужно найти карту, которая соответствует фрукту другой карты.

Результат:

Դասագիրքը այստեղ

Առաջադրանք

Ծանոթանալ  Թեմա 3-ի  նյութի հետ, 24-31 էջեր;Բլոգում պատասխանել 31 էջի հարցերին

1. Որո՞նք են հաջողության 3 գործիքները։

Տեսլական,նպատակ,ռազմավարություն։ Ի՞նչ է տեսլականը, և ինչո՞ւ է այն անհրաժեշտ գործարարին։

Տեսլականը N տարի հետո Ձեր կազմակերպության նկարագրությունն է։ Տեսլականի ձևակերպումը թույլ է տալիս գործարարներին հասկանալ, թե ինչ են իրենք ակնկալում բիզնեսից, ինչպիսին են տեսնում այն ապագայում։Տեսլականի ձևակերպումը և նպատակների ճիշտ սահմանումն անհրաժեշտ
են, որպեսզի բիզնեսը չկանգնի: Գործարարը, ով ունի տեսլական, առավել մեծ հնարավորություններ ունի հասնել իր սահմանած նպատակներին։ Տեսլականն ապահովում է ուժեղ ներքին մոտիվացիա, որը գործարարին օգնում է հաղթահարել վախերը, ներքին և արտաքին արգելքները:Տեսլականի ուժն այն է, որ գործարարը որքան կենտրոնանում է դրա վրա, այնքան կրկնապատկվում է դրան հասնելու ցանկությունը: Տեսլականը ստեղծվում է ներկայում, իրագործվում ապագա 5-10 տարում:

Ի՞նչ է նպատակը. ներկայացնել նպատակի սահմանման 5 չափորոշիչները։

Նպատակն այն վերջնական ցանկալի արդյունքն է, ինչի իրագործմանը ձգտում է գործարարը: Այն հաջողության հասնելու արդյունավետ միջոց է։Նպատակը կարող է լինել կարճաժամկետ, միջնաժամկետ կամ երկարաժամկետ։ Առաջնային տարբերությունը
նպատակներին հասնելու համար պահանջված ժամանակն է։
Կարճաժամկետ նպատակներն իրագործվում են կարճ ­ժամանակահատվածում: Ընդունված է կարճաժամկետ համարել մինչև 1 տարին իրագործվող նպատակը, միջնաժամկետ՝ մինչև 3 տարին, իսկ երկարաժամկետ են համարվում մինչև 5 տարին իրականացվող նպատակները:
Նպատակները սահմանելիս գործարարը պետք է հետևի, որ դրանք լինեն՝
’ հստակ,
’ չափելի,
’ հասանելի,
’ իրատեսական,
’ ժամանակի մեջ սահմանափակ:

Նպատակի կառավարումը ներառում է՝
’ հաջողությանը սպառնացող ոչ ռացիոնալ արգելքների գնահատում և վերացում,
’ ժամանակի կառավարում,
հաճախակի վերստուգում /կայունության ստուգում,
’ իրագործելիության ստուգում

Ի՞նչ է ռազմավարությունը, ինչո՞ւ է այն անհրաժեշտ գործարարին։

Դա կարելի է բնորոշել որպես կազմակերպության
բոլոր ռեսուրսների փոխազդեցության մոդել, որը կազմակերպությանը հնարավորություն
է տալիս արդյունավետ իրացնել իր առաքելությունը և կայուն մրցակցային առավելություններ ապահովել:
Ներկայումս կազմակերպություններում ռազմավարական կառավարման և գործուն
ռազմավարության առկայությունը դարձել է կենսական պահանջ և մրցակցային պայքարում հաղթելու գրավական:

Ո՞րն է Ադաիրի 3 շրջանների մոդելը, ո՞ւմ համար է այն կիրառելի։

Ո՞րն է Ադաիրի 50:50 կանոնը։

Ադաիրի 50:50 կանոնը պնդում է, որ մոտիվացիայի 50%-ը բխում է մարդուց,
իսկ 50%-ը՝ միջավայրից, հատկապես լիդերից: Ադաիրի կարծիքով՝ մարկանց ուղղորդում
են մի շարք գործոններ: Օրինակ՝ նա չի մոռանում բլիթի և մտրակի քաղաքականությունը, բայց դիտարկում է այն որպես բազմաթիվ գործոններից մեկը, որոնք որոշում են մարդկանց վարքը: Մոտիվացիայի ազդակ է նաև այն, թե ինչ ակնկալիքներ ունի անհատը:
Աշխատանքի պայմանները, անհատի նկատմամբ վերաբերմունքը և նրա վախերը անդրադառնում են մոտիվացիայի աստիճանի վրա:

նպատակը՝

Երեխաներին սովորեցնել թե ինչ դեր ունի բնությունը մարդու կյանքում։ Զարգացնել հիշողությունը, տրամաբանությունը։

Խնդիրները՝

Բնությունը` մարդու կյանքում պատմել, և դիտել տեսահոլովակ։

Ընթացքը` (քայլերի հերթականություն)

հարցադրումներ

յուրաքանչյուր հարցի շուրջ զրույց- քնարկում

բնապահպանական Տեսահոլովակի ցուղադրում

ամփոփում ( երեխաները կիսվում են իրենց տպավորովություներով իրենց տեսանյութի վերաբերյալ)

Երեխաներին տրվող հարցեր՝

• Դուք լսել ե՞ք մայր բնության մասին։

Իսկ դուք գիտե՞ք, որ մեզնից յուրաքանչյուրը բնության մի մասնիկ ենք, մենք իրեն տեսնում ենք ամեն օր, ամեն վայրկյան, ուր էլ, որ նայենք ուր էլ, որ գնանք բնությունը մեր հետ կլինի։ Բնությունը բոլոր ժամանակներում կլինի այնպիսին ինչպիսին, որ մենք կլինենք։ Բնությունը կմահանա մեր պատճառով, և կապրի մեր շնորհիվ։ Բնությունը մեզ կյանք կտա եթե մենք չվնասենք։ Մեզ բնությունն է ստեղծել ու գիտեք, որ բնությունը մեզ շատ է սիրում։ Շնչում, ապրում, լաց է լինում, ժպտում , ցավից գոռում է, բայց մենք հաճախ չենք լսում իրեն։

• Ի՞նչով էր հարուստ բնությունը

Բնությունը հարուստ էր, ծառերով, գետերով, լճերով ու լեռներով։

Դեռ մեր նախնիները` սովորում էին օգտվել բնության բարիքներից։ Այդ ժամանակ մեր պապերը, պապերի պապերը կապնվել էին բնության հետ։ Առանց բնության չէին պատկերացնում իրենց կյանքը, սովորել էին բնության լեզուն։ Սակայն հիմա մարդկությունը անխնա է օգտագործում այդ ամենը։ Առանց գիտակցելու, որ այդ ամենը անսահմանափակ չեն, նրանք անհրաժեշտ են մեզ ու մեր ապագա սերունդներին, ինչպես նաև երկիր մոլորակին։

• Դուք լսե՞լ եք “Կարմիր գրքի” մասին։

Կարմիր գիրքը հատուկ նրա համար է ստեղծվել որպեզի այնտեղ նշեն վերացված, կամ վերացման եզրին գտնվող կենդանիները, թռչունները, բույսերը և այն ինչ բնության հետ կապ ունի։

Գիտե՞ք, թե որքան է բնությունը ցանկանում ապրել։ Ինքն էլ ունի նպատակներ։ Բնությունը մեծ դեր ունի այս կյանքում։

Ինքն էլ պետք է պահի և խնամի իր ձագուկներին։ Իսկ մարդիկ ոչնչացնում են բոլոր միջոցները, ու չեն մտածում որ դրանով ոչնչացնում են նաև մարդկանց։ Երբ բնությունը մեզ վնասում է, ապա միայն վախից ու ինքնապաշտպանության համար, իսկ մարդիկ ոչնչացնում են բնությունը, քանի որ ագահ են, անկուշտ, իսկ բնությունը ապրել է ցանկանում։

Բնակարաններ և ճանապարհներ կառուցելու համար մարդը վերացրել է հսկայական անտառներ, կանաչ տարածքներ, չորացրել է ճահիճներ, փոխել է գետերի հունը, վերացրել կամ վերացման եզրին է հասցրել կենդանիների և բույսերի բազմաթիվ տեսակներ։ Որը վատ է մեր առողջության համար։

Այսօր մարդիկ ավելի ու ավելի գիտակցում են, որ չի կարելի աղտոտել բնությունը, չի կարելի անխնա սպառել բնական պաշարները։ Պետք է վերականգնել հասցված վնասները և թույլ չտալ նորերը։

Տեսահոլովակ