Զորավոր առյուծը, որ նստած էր ժայռի վրա, տեսնում է որ գազանները սարսափահար վազում էին։ Առյուծը հարցնում է, թէ ինչո՞ւ էին փախչում եւ որ մեկն է վախենում նրանից։ —Դու էլ փախիր,- ասում էին,- որովհետեւ մարդը կգա։ —Ո՞վ է մարդը,-հարցում է Առյուծը,- եւ ի՞նչ է ուժը ունի նա , որ փախչում եք նրանից։ —Կգա եւ քեզ էլ կվնասի,- ասում են։ Իր ուժերին վստահ՝ Առյուծը մնում է իր տեղում։ Եւ ահա գալիս է հողագործ մի մարդ։ —Արի կռվենք,- ասում է հպարտ Առյուծը։ —Շատ լավ,- ասում է մարդը,- բայց քո զէնքերդ հետդ են, մինչ իմ մարդիկ տանն են։ Քեզ կապեմ, որպէսզի չփախչես, իսկ ես գնամ եւ բերեմ զէնքերս, որպէսզի կռվենք ։ Առիւծը կ’ըսէ. —Երդիր, որ պիտի գաս եւ ես կնդունեմ ասածդ։ Մարդը երդվում է եւ Առյուծը համաձայնվում է կապվի։ Մարդը հանում է պարանը եւ Առյուծին պինդ կամում է կաղնիի ծառին, ապա ծառից կտրում է հաստ ճիյուղը սկսում է հարվածել Առյուծին։ Առյուծը գոռում է: —Ավելի ուժեղ եւ անխնա է հարվածում կողերին, որովհետեւ այս խելքիս միայն այսպիսի ծեծ է վայել ։
ԻՆՉՊԷՍ ՉԱՓԵՍ, ԱՅՆՊԷՍ ԱԼ ԿԸ ՉԱՓՈՒԻՍ
Տղան մի օր զայրանում է իր ծերացած հոր վրա, նրան առնում է ուսին, տանում անտառ, մի տեղ է գցում և տուն վերադառնում: Տարիներ հետո ամուսնանում է, որդի է ունենում,խնամում եւ մեծացնում է նրան։ Սակայն, այս տղան հոր պես երախտամոռ է լինում։ Մի օր էլ, նրա սիրտը նեղվում է, տանում է հորը ուսին ու սար բարձրանում: —Տղաս այստեղ գցիր ինձ ու ետ գնա — ասում է հայրը —Իսկ ինչո՞ւ հենց այստեղ, — հարցնում է տղան։ —Ես հորս մինչև այս ծառնռն եմ բերել, — պատասխանում է հայրը հոգոց հանելով։
ՈՒԽՏԱՎՈՐ ԱՂՎԵՍԸ
Մի օր Աղվեսը կասի Աքլորին. -Ի՜նչ գեղեցիկ ու անուշ կերգես, ով Աքլորիկ։ Երանի՜ գիշեր-ցերեկ այստեղ նստեի ու անուշ ձայնդ լսեի։ Ափսոս, որ վաղը պիտի զրկվեմ քեզ լսելու հաճուքն. մեղավորս Սուրբ Կարապետ ուխտի պիտի երթամ։ Սիրունիկ Աքլոր, կ խնդրեմ ինձ հավանոց առաջնորդե, որպեսզի մեղքերիս համար թողութիուն խնդրեմ հավերեն։ Այս քաղցր խոսքերեն Աքլորի սիրտը փապկե և նա կասի. -գնանք, քեզ ցույց տամ հավանոցը։ Աղվեսը Աքլորի հետևից գնաց կ մտնի հավաբուն, կ խեղդի բոլոր հավերին ու կուտե նրան, հետո կուտէ Աքլորը նրան ասելով. -Իմ սիրունի՛կ Աքլոր, գիտե՞ս, թէ ի՜նչ դժվար պիտի լիներ Սուրբ Կարապետ սոված փորով ուխտի գնալը…
Մենք այսօր Հյուսիսային դպրոցի հետ ուղևորվեցինք դեպի Հրազդանի կիրճ։
Այնքան ոգևորված էինք մեր ճանապարհորդությունից, որ ամբողջ ճանապարհին երգեցինք ու ուրախացանք։
Տեղ Հասնելուն պես, մենք և երեխաները մեր ճանապարհը շարունակցեինք բնությանը օգտակար լինելով` աղբը հավաքելով։
Դեռ մեր 《վերջնագծին》չհասած ընդմիջեցինք մեզ հետ վերցված բրդուճներով, ուտելուց հետո շարունակեցինք մեր ճանապարհը։ Հասնելով գնացքների մոտ մենք սկսեցինք մաքրել գնացքի ներսը։
Կարող եք տեսնել մեր հագեցած օրվա տեսահոլովակները այստեղ`
Գործնական հոգեբան՝ Աննա Կորնիենկոն առաջարկում է մանկական ագրեսիայի մասին գիտելիքների համակարգ, որը կօգնի ելք գտնել գրեթե ցանկացած իրավիճակից, որտեղ երեխան դրսևորում է ագրեսիվ վարք։
Այս գիրքը կօգնի ձեզ ավելի լավ հասկանալ ինքներդ ձեզ և ձեր երեխային:
Դուք կսովորեք, ինչպես վարվել ագրեսիայի ունեցող երեխայի հետ, ինչպես բարձրացնել երեխայի ինքնագնահատականը, ով ենթարկվում է բռնության ավելի ագրեսիվ հասակակիցների կողմից:
Ինչ է մանկական ագրեսիան
Детская агрессия – это способ реагирования ребенка на невозможность сделать то, что хочется, именно так, как хочется. Источником детской агрессии могут быть ограничения, индивидуальные особенности, подражание реакции взрослых или эмоции.
Մանկության ագրեսիան անհնարինությանը արձագանքելու երեխայի միջոցն է արա այն, ինչ ուզում ես, ճիշտ այնպես, ինչպես ուզում ես: Երեխաների ագրեսիայի աղբյուրը կարող են լինել սահմանափակումներ, անհատական հատկանիշներ, ռեակցիայի իմիտացիա մեծահասակներ կամ զգացմունքներ:
Մանկական ագրեսիայի սահմանումից հետևում է, որ ագրեսիան երեխայի մոտ առաջանում է, երբ նրա որոշ կարիքները չեն բավարարվում: Եվ դա տեղի է ունենում չորս եղանակներից մեկի պատճառով
1) եթե նրա գործողությունները սահմանափակվել են (օրինակ՝ պատժվել կամ արգելքների համակարգ է ներդրվել). 2) եթե նա չի կարող տարբեր կերպ արձագանքել իր խառնվածքի պատճառով. 3) եթե նրա շրջապատում բոլորն այսպես են արձագանքում. 4) եթե երեխան շատ զայրացած է, դիտարկենք ագրեսիվ վարքի յուրաքանչյուր աղբյուր առանձին:
Սահմանափակում
Տարիքային առանձնահատկություններից ելնելով փոքր երեխան բախվում է սահմանափակումների օրինակ՝ «մի՛ դիպչիր», «մի՛ խանգարիր», «մի՛ միջամտիր» և կարող ենք այս շարքը անվերջ թվարկել: ՉԻԿԱՐԵԼԻՆԵՐԻ շարքին, որ մի հատ էլ ավելացնում ենք այպիս պատիժներ, սահմանափակում՝ երեխան ստանում է հիասթափության կրկնակի չափաբաժին։
Так, ученые заметили, что и чрезмерное наказание, и полная безнаказанность приводят к тому, что ребенок становится более агрессивным.
Այսպիսով, գիտնականները նկատել են, որ չափից ավելի պատիժը, իսկ լիակատար անպատժելիությունը հանգեցնում է նրան, որ երեխան դառնում է ավելի ագրեսիվ
Մեծահասակների ռեակցիաների նմանակում
Եթե ընտանիքի անդամներից մեկը բարձրացնում է իր ձայնը (գոռում), հայհոյում, կարգադրում, կամ ի վիճակի է հարվածել մեկ այլ մեծահասակի կամ երեխաների, ապա երեխան որոշում է. դա հենց այն է, ինչ պետք է անել կյանքում:
Իրավիճակային ագրեսիա
Յուրաքանչյուր իրավիճակում երեխան գործում է այնպես, ինչպես պարզվում է, որ իրեն հարմար է։ առավել ընդունելի.
ուղղակի ագրեսիան կամ հարձակումը ընտրվում է երեխայի կողմից, եթե հակառակորդն է օրինակ՝ կրտսեր եղբայրը ,կամ թույլ հասակակիցը։
պաշտպանողական ագրեսիա. երեխան դիմում է դրան, եթե հակառակորդն ավելի ուժեղ է. օրինակ, սա ծնող է կամ ուսուցիչ: Այս դեպքում նա կարող է հրաժարվել շփվելուց, ուտելուց;
անուղղակի ագրեսիան առաջանում է նաև իշխանության անհավասարության պատճառով, մինչդեռ երեխան հանում է իր զայրույթը մատչելի առարկաների վրա՝ առարկաներ, կենդանիներ
պասիվ ագրեսիան արտահայտվում է ագրեսիվ գործողությունների իրականացման մեջ երազներում, ֆանտազիաներում — կամ լուռ բողոքի, որևէ բան անելուց հրաժարվելու տեսքով (ծուլություն), դիվերսիա;
ավտոագրեսիա – ագրեսիա ուղղված իր անձին, իսկ երեխային իրեն մեղադրում է կատարվածի համար, իսկ ավելի մեծ տարիքում կարող է պատճառել ֆիզիկական վնաս։
Ինչպես ենք մենք՝ մեծերս, ազդում երեխաների ագրեսիվության վրա
Մեր սովորությունները
Ամեն օր մենք բացում ենք նորությունների էջեր մեր համակարգչում կամ միացնում Հեռուստացույց. Առանց ռազմական գործողությունների, ահաբեկչությունների (որոնք տեղի են ունենում ոչ միայն մեզանից հեռու, այլեւ շատ մոտ), բախումներ ու հակազդեցություններ։ Շատ ֆիլմեր պարունակում են բռնության տեսարաններ։ Գովազդային հոլովակները ներառում են ամենացնցոտ ֆիլմի կադրեր. Մենք՝ մեծերս, վարժվում ենք այս ֆոնին, բայց երեխաների ընկալումը շատ ավելի վառ է, տեսածն ու լսվածը փորձված է և ելք է փնտրում, այդ թվում՝ ագրեսիվության տեսքով դրսեւորումներ։ Ծնողները պետք է պաշտպանեն իրենց երեխային նման գիտելիքներից, հատկապես նախադպրոցական. Բայց ամեն ծնող չէ, որ պատրաստ է հրաժարվել իր սովորություններից։
Ձեր երեխան իրեն ագրեսիվ է պահում. ի՞նչ անել:
Եթե հաճախ եք զգում, որ ձեր երեխան բղավում է ձեզ վրա կամ կռվում ուրիշների հետ երեխաներին կամ խլում է նրանց խաղալիքները, քմահաճ է և փորձում է հասնել հիստերիայի, չի լսում Ձեզ և խախտում է արգելքները, ուրեմն այս հատվածը հենց Ձեզ համար է։
Ագրեսիա մինչև մեկ տարեկան երեխաների մոտ
Փոքրիկ Մաշան սիրում է խաղալ իր ավագ եղբոր խաղալիքներով։ Բայց նա միշտ չէ, որ թույլ է տալիս նրան դա անել: Մաշան շատ է զայրացած նրա վրա և նեղանում է. Մայրիկը օգնում է Մաշային հաղթահարել իր հիասթափությունը, բարձրաձայնելով իր զգացմունքները և առաջարկելով շեղելու միջոց. «Մաշա, հավանաբար դու ես դու բարկանում ես եղբորդ վրա, քանի որ նա քեզ խաղալիքներ չի տալիս։ Դուք վրդովված եք, որ չեք կարող խաղալ դրանցով: Հաջորդ անգամ նա դրանք անպայման Ձեզ կտա: Եվ հիմա մենք կարող ենք խաղալ քո և քո խաղալիքների հետ»:
Ագրեսիա երկու-երեք տարեկանում
Եկեք նախ հասկանանք, թե ինչ է կատարվում երեխայի հետ։ Նա հանկարծ անսպասելիորեն բացահայտում է, որ ինքը ոչ միայն մորից առանձին մարդ է, այլ նաև ունի որոշ հատկություններ: Հոգեբաններն այս գործընթացն անվանում են «ծնունդ, ինքնագիտակցություն»: Այսինքն՝ երեխան փորձում է դա պարզել ու հասկանալ, թե որքան լավն է նա։ կամ վատ, խելացի կամ հիմար, համարձակ կամ վախկոտ: Եվ դա պարզելու համար Սրա մեջ երեխան պետք է կատարի շատ տարբեր գործողություններ, շատ բաներ են անհրաժեշտ փորձիր:
Մարդուն նախապատրաստել անկեղծ պայքարի հիմք ինքն իր եւ կյանքի հետ: Ահա, կարծեն, դաստիրակության գլխավոր խնդիրը: Ոչ թե իր համոզմունքներն ու գաղափարները պարտադրել երեխային, այլ նրա մեջ արթնացնել այդ համոզմունքների ծարավ, եւ ինչպես իր սեփական ստոր ձգտումներից, այնպես էլ ուրիշներից դրանք պաշտպանելու արիություն:
«Դաստիարակությունն առաջնություն ունի կրթության նկատմամբ. Մարդուն ստեղծում է դաստիարակությունը»,- ասել է Սենտ-էքզյուպերին. Բոլորիս խնդիրն է’ նախ դասաիարակել ապա կրթել երեխային: Սակայն, չգիտես ինչու, դպրոցներում տարիներ շարունակ կարեւորվում է երեխաներին կրթերո նպատակը, իսկ դաստիարակությունը մղվում է երկրորդ, երրորդ պլան: Ի վերջո, պետք է հասկանանք, որ այս փոփոխվող ժամանակաշրջանում հարկավոր է նախ եւ առաջ աշակերտին պատրաստել կյանքին, ձեւավորել այնպիսի անհատեր, որոբք կարողանան ճիշտ կողմնորոշվել, թե կյանքի բազմաբարդ ու բազմաբնույթ հարաբերություններում ինչ սկզբունքներով պետք է առաջնորդվեն: Սա բնավ չի նշանակում, թե անտեսվում է կրթության դերը: Քավ լիցի: Սակայն բավարարվել ներկայիս պահանջները՝ չի նշանակում բարդացնել ուսումնական ծրագրերը, երեխաների ուղեղները ծանրաբեռնել այնպիսի ստանդարտ տեղեկատվությամբ, որը կիրառելի չէ ներկայիս իրականության մեջ
Արթնացա երկուշաբթի, Հորանջեցի երեքշաբթի, Չորեքշաբթի անուշ-անուշ ձգվեցի, Հինգշաբթի կրկին քնեցի: Քնեցի ուրբաթ, շաբաթ, Ու գործի չգնացի: _ Կորչի գործը,-ասացի: Լավ էր՝ արդեն կիրակի Ամբողջ օրը քնեցի:
Ընթացք՝ Դերաքյին խաղի միջոցով ներկայանցնելու ենք «Այ քեզ շաբաթ »ստեղծագործույունը։
Երեխայի ագրեսիվ վարքի դրսևորման չորս Հիմնական հիմքերն են 1 Ուշադրություն գրավելու ցանկություն
2. Իշխանության ձգտում
3.Վրեժխնդրության զգացում
4..Փախուստ անհաջողություններից
Երեխայի ագրեսիվ վարքը անխուսափելի երևույթ է, որը դրսևորվում է անգամ շատ փոքր տարիքում:Հավանաբար առաջին բանը, որ փորձում են անել ագրեսիվ վարք ունեցող երեխայի ծնողները նրանց այդպիսի վարքագծից ազատելն է: Սակայն նախքան դա, հիշեք, որ ագրեսիան նաև դրական ու առողջ կողմեր ունի:
Երեխաների տարիքային առանձնահատկություններին համապատասխան զարգացման խնդիրը մեզ դրդում է օգտվել այնպիսի խաղախն ձևերից, որոնց միշոցով կդրսևորվեն նախադպրոցական տարիքի երեխաների իմացական կարողությունները: Այս տեսակետից մեծ ուշադրություն պետք է դարձնել ուսուցման միշոցների տարատեսակության վրա: Դրանք խթանում են երեխաների ինքնուրույնության և գործուն մտածողության դրսևորումը:
Երաժշտությամբ ուղեկցվող մաթեմատիկական խաղերը («Նունիկի փիսիկն»։ «Համեմատի՜ր», «Շլդիկ-մլդիկ մի նապաստակ», «Ինչու’0 երկու, ինչու’0 մեկ») հենվելով նախադպրոցական տարիքի երեխաների տարիքային և անհատական առանձնահատկությունների, ինչպես նաև հոգեկան և մտածողական ունակությունների վրա կատարում են և՜ հետաքրքրությունը շարժող, և՜ ուսուցանող դեր: Դրանք հանդես են գալիս ներդաշնակ ու զուգորդված և խարսխված են մաթեմատիկական հասկացությունների և գեղարվեստական ստեղծագործությունների վրա:
Մաթեմատիկական հասկացությունների ուսուցման գործընթացում մաթեմատիկական երգերի օգնությամբ կարելի է ուսման նկատմամբ երեխաների անկայուն հետաքրքրությունը դարձնել կայուն, ինչպես նաև հասնել այնպիսի դրական հատկության ձևավորմանը, ինչպիսին ուշադրության կենտրոնացումն է: Լսելով երաժշտությունը՝ երեխաները կարծես նախապես պատրաստվում են, վերհիշում արդեն ծանոթ երգի բառերի իմաստը: Դա էլ հեշտացնում է տրված մաթեմատիկական խնդրի լուծումը:
Ընտրելով երաժշտությունը’ անհրաժեշտ է հաշվի առնել ոչ միայն այն պարագան, թե արդյո՞ք դրանք նպաստում են ազգային մեղեդիների նրբերանգների ճիշտ ընկալմանն ու յուրացմանը, այլև’ դրա համապատասխանությունն այն բովանդակությանը, որը հիմք է ընդունել դաստիարակը: ՉԷ՞ որ երաժշտությունն այստեղ ինքնանպատակ չէ, ա յլ հանդես է գալիս որպես մաթեմատիկական որևէ ծրագրային խնդրի (թվի ուսուցման, երկրաչափական պարզ պատկերների, չափի, տարածական և ժամանակային հասկացությունների (աջ, ձախ, առաջ, հետև, վերև, ներքև, օրվա տարբեր ժամանակահատվածների, շաբաթվա օրերի, ընթացիկ ամսվա անվանումների, տարվա եղանակների հերթագայումների) հաղորդման և լուծման միջոց:
Չափազանց կարևորվում են երգերին առաջադրվող որոշակի պահանջները.
Ուսուցման արւդյունավետությունը կախված է երեխաների զգացմունքային տրամադրությունից և ուսման նկատմամբ ունեցած վերաբերմունքից։ Անհրաժեշտ է պահպանել երաժշտության հանդեպ զգացմունքային վերաբերմունք։ Ստեղծագործությունները պետք է լինեն այնպիսին, որ երգելու ժամանակ դժվարություններ չառաջանան: Դա անխուսափելիորեն կարող է խոչընդոտել մաթեմատիկական խնդրի լուծման գործին.
Դրանք լինեն պարզունակ, արագընթաց, կարճ ու կտրուկ, որպեսզի գրավին երեխաների ուշադրությունը, հիշվեն, միաժամանակ կատարեն մտավոր գործունեության խթանման դեր
Դաստիարակի աշխատանքի հիմնական նպատակը երեխաներին սովորել սովորեցնելն է: Երեխաների համար էլ առաջատար գործունեությունը խաղն է: Ուստի հանդես գալով խաղընկերոջ դերում, ստեղծելով ազատ, անկաշկանդ միջավայրի ելնելով յուրաքանչյուր խաղերգի բովանդակությունից ու երաժշտության բնույթից’ դաստիարակը նպաստում է խաղերի ընկալմանն ու յուրացմանը։
Երաժշտամաքեմատիկական խաղերը կարելի է օգտագործել նաև մաթեմատիկական պարապմունքների ֆիզկուլտ-դադարների ժամանակ: Դրանք ոչ միայն ուսուցողական գործընթացի բաղադրամասեր են, այլև ֆիզդաստիարակության նպատակների իրականացման միջոցներ:
Մ եկ’ա սում եմբութ մատին, Ե րկու’ ա յս ցուցամատին, ե ր ե ք ‘ միջին մատիկին, Չորս ‘հա րուստ մատնեմատին, Հինգ ՚ մստ լիկ ճկա յթին: ՀիՀի Սկսում ենք մենք հա շվել Л 2, 3, 4, 5, Քա նի մատ կա աջ ձեռքին, Ի սկ ք ա ն ի ՞ս ը ‘ ձա խ ձեռքին: ☆ 1, 2, 3, 4, 5 ‘ մա տ իկները քնեցին, Գնդա կի վերա ծվեցին, 1, 2, 3, 4, 5 ‘հետ ո նորից արթնացան, Խ ա ղա ցին, ուրա խ ա ցա ն:
Խաղը մեծ նշանակություն ունի երեխայի կյանքում։ Դպրոց մտնող երեխան, որ նախկին նախադպրոցականն է, դեռևս ցանկանում է խաղալ: Այս տարիքում ավելի շատ խաղ և զվարճանք է պետք երեխային, քան լուրջ գործունեություն, ուստի դպրոցում պետք է դեռ երկար ժամանակ համապատասխան միջավայր և պայմաններ ապա- հովել խաղի համար: Շատ կարևոր է ուսումնական աշխատանքի ժամանակ կրտսեր դպրոցականի համար կիրառել խաղ-ուսուցում և ուսուցում-խաղ ձևերը:
մաթեմատիկական դիդակտիկ խաղերը, նպաստում են երեխաների մտավոր կարողությունների զարգաց- մանը: Երեխան այս դեպքում ավելի ազատ ու անկաշկանդ է զգում, իրեն թվում է, թե խաղում է, բայց խաղալով ավելի հեշտությամբ է յուրացնում նյութը:
Նախքան խաղը սկսելը պետք է մանրամասն բացատրվեն խաղի նպատակը, ընթացքը և կանոնները: Խաղի ընթացքում խաղավարը պետք է հետևի խաղի կանոնների պահպանմանը: Ուսուցիչը անհրա- ժեշտության դեպքում կարող է խաղի կանոնների և բովանդակության մեջ փոփոխություն մտցնել’ հանդես բերելով ստեղծագործական մոտեցումից:
Երկրաչափական պատկերների հավաքածու,հավաքապաստառ կամ մագնիսական գրատախտակ:
Ընթացքը`
Խաղավարը ցուցադրական հավաքապաստառին կամ մագնիսական գրատախտակին ամրացնում է տարբեր երկրաչափական պատկերներ’ շրջան, եռանկյուն, քառակուսի, ուղղանկյուն և առաջարկում 1-2 րոպե ուշադիր դիտել: Մի քանի աշակերտի դուրս է հրավիրում դասասենյակից և այդ ընթացքում պատկերներից մեկը թաքցնում: Աշակերտները վերադառնալով պետք է որոշեն, թե ո՞ր պատկերն է պահված: Շահում է ճիշտ պատասխանողը:
