2011 — 7 էջ 37-40

Մանկապարտեզի երեխաների օրվա կանոնակարգում իրենց ուղղակի տեղն ունեն ուսումնական պարապմունքները: Պարապմունքների միջոցով երեխաները տիրապետում են որոշակի գիտելիքների և կարողությունների, որոնք չեն կարող յու- րացվել ինքնաբուխ խաղերի, մեծերի հետ ամենօրյա հաղորդակցման և ինքնուրույնգործունեության ընթացքում:

Ուսուցման կազմակերպման բավականին արդյունավետ ձևերից են համալիր պարապմունքները, որոնք իրենց մեջ ներառում են երեխաների կողմից կատարվող տարբեր գործողություններ մեկ թեմայի շրջանակներում:Համալիր պարապմունքների ընթացքում երեխաները գտնվում են ակտիվ վի- ճակում և չեն ձանձրանում: Դաստիարակի կողմից աշխատանքի ճիշտ կազմակերպման դեպքում երեխաները ամբողջ պարապմունքի ընթացքում մեկ գործողությունից անցնում են մեկ այլ գործողության: Պայմանականորեն համալիր պարապ- մունքը կարելի է բաժանել երեք մասի, որոնցից յուրաքանչյուրը լուծում է երեխա- ների զարգացման և դաստիարակության հետ կապված տարբեր խնդիրներ:Առաջին մասում դաստիարակը հստակեցնում և ընդհանրացնում է երեխաների կարողությունները: Ցանկալի է դիմել խաղային հնարների: Երկրորդ մասում երեխաները կարող են կատարել դիտումներ, հետազոտություններ, կամ այլ գործնական աշխատանքներ, որոնց արդյունքում նրանք կհանգեն ուսուցանող թեմայի վերաբերյալ որոշակի եզրակացության:Երկրորդ մասում նախընտրելի է, որ երեխաները զբաղվեն կերպարվեստային աշխատանքով, որը կնպաստի նրանց ստեղծագործական կարողությունների և երևակայության զարգացմանը:

Համալիր պարապմունքները հնարավորություն են ստեղծում բացահայտելու և զարգացնելու բարոյահոգեբանական հատկություններ` պատասխանատվություն, բարյացակամություն, ինքնուրույնություն:

Ինչպե՞ս անել, որ համալիր պարապմունքը երեխաներին ոչ միայն հմտու- թյուններով և կարողություններով զինի, այլև նաև առաջացնի բուռն հետաքրքրություն ու ձևավորի ստեղծագործական մտածողություն: Ներքոհիշյալ խորհուրդները կարող են օգնել դաստիարակին՝ նախապատրաստելու այդպիսի պարապմունք: Որոշել և ձևակերպել պարապմունքի թեման:

Հստակ ձևակերպել պարապմունքի նպատակային ուղղվածությունը. կոնկ- րետ ինչի՞ համար է պետք այդ պարապմունքը: Այդ առումով հարկավոր է հստա կեցնել պարապմունքի ուսուցանող, դաստիարակող և զարգացնող գործառույթները:Մտածել նոր նյութի մատուցման համար հետաքրքրաշարժ մուտք: Այն պետք է առաջացնի երեխայի հետաքրքրությունը, զարմանքը և հիացմունքը:

Խմբավորել ընտրված ուսումնական նյութը: Մտածել, թե ինչ հաջորդականու- թյամբ կտարվի աշխատանքն ուսումնական նյութի շուրջ, ինչպես կիրականացվի երեխաների գործողությունների հաջորդականությունը։ Խիստ կարևոր է նյութը խմբավորելիս ընտրել պարապմունքի կազմակերպման այնպիսի ձև, որի ընթաց- քում երեխաները կցուցաբերեն ակտիվ գործունեություն։Պատրաստել պարապմունքի սեղմագիրը:

Պարապմունքի պլանավորման քայլերը

1. Ներկայացնել պարապմունքի թեման

2. Նպատակի ձևակերպում այս բաժնում տրվում է ցանկալի արդյունքի սահ-մանումը/:

3. Անհրաժեշտ նյութերը4.

Պարապմունքի ընթացքը /ներկայացվում են աշխատանքի ընդունելի տարբե- րակներ, զանազան մեթոդների կիրառմամբ/

5. Ընկալման մակարդակի ստուգում կատարվում է լուսարանում` խաղի, գործ- նական աշխատանքի միջոցով/

6. Ամփոփում և եզրափակում

ԱՆՏԸՌԻ ԲՆԱԿԻՉՆԵՐԸ

Նպատակներ.

Համալիր պարապմունքԿրթականԱմրապնդել երեխաների գիտելիքները` անտառի, նրա բազմազանության, բնակիչների առանձնահատկությունների մասին: Վարժեցնել 10-ի սահմանում թվա նշաններով թվաբանական գործողությունների կատարմանը: Գումարել, հանել, համեմատել մի քանի թվեր:Կազմել բառեր տրված տառերովԶարգացնողԶարգացնել երեխաների կապակցված խոսքը, հիշողությունը, մտածողությունը:Դաստիարակչական՝Դաստիարակել կոլեկտիվ աշխատանքի հմտություններ:Ձևավորել սեր բնության հանդեպ:Նյութեր պարապմունքի համարՁայներից՝ «նտառի ձայներ», մագնիսական գրատախտակ, անտառի կա նոնների պատկերներ, անտառի պատկերը մեծ պաստառի վրա, կենդանիների, թռչունների, միջատների նկարներ, 1-10-ը թվանշանների 6 հավաքածու, տառերի հավաքածա երեխաների թվով, ծաղիկների, բանջարեղենի, մրգերի, հատապտուղ- ների պատկերներով 6 քարտեր:ԸնթացքըԵրեխաներն ունկնդրում են անտառային ձայներ/Համապատասխան ձայնա- գրություն/: Այնուհետև հայտնում իրենց կարծիքները: Պատասխաններն ամփո փելուց հետո դաստիարակն առաջադրում է հետևյալ հարցերը:

2013 (5) Երեխան և համակարգիչը էջ 41-44
Համակարգչային գրագիտությունը սերնդի կայացման կարեորագույն գործոներից է: Այն հարկավոր է սկզբնավորել դեռես նախադպրոցական տարիքից:
Համակարգչային միջոցների յուրացումը երեխաների մեջ ձևաորում է տրամաբանական մտածողության նախադրյալներ, որոնք նպաստում են
երեխայի’ դպրոցին նախապատրաստմանը: Նախադպրոցականի մեջ ձևորվում են իմացական դրդապատճառներ, ընդլայնվում են նրա մտահորիզոնը և իմացական ունակությունները: Համակարգչային խաղերը կլանում են երեխաների ուշադրությունը, հրապուրում ցուցադրվող դինամիկ սյուժեներով, առաջացնում բուռն
զգացմունքներ և հույզեր: Ներկա պայմաններում երեխաները տևական
ժամանակ են անցկացնում համակարգչի առջև մոռանալով հարազատներին, ընկերներին, մնալով միայնակ իրենք իրենց հետ… Չպետք է մոռանալ նաև ռիսկի այն գործոնների մասին, որոնց ենթարկվում է երեխան’
երկար ժամանակ նստելով համակարգչի դիմաց: Դրանցից են’ |

• էլեկտրամագնիսական ճառագայթումը,
• աչքերի հոգնածություն առաջացնող էկրանի արտացոլումը,
• միենույն դիրքով երկար նստելը,
• երեխայի հոգեկան ընկճվածությունը’ տարածքի ոչ ճիշտ ձևավորման և
  լուսավորության պատճառով,
• ծրագրերի ընտրությունը’ առանց հաշվի առնելու երեխաների տարի- քային և հոգեբանական առանձնահատկությունները /նույնպես առաջաց- նում է հոգնածություն։

Ծնողները և մանկավարժները համակարգչի հետ շփման առաջին իսկ օրից երեխաներին պետք է իրազեկեն, թե ինչպիսի անցանկալի երևույթներ կարող են տեղի ունենալ երկար ժամանակ ղրանով աշխատելու հետևանքով:
Հնարավորության սահմաններում ծնողները մասնագետի օգնությամբ
պետք է կազմակերպեն երեխաների ծանոթացումը համակարգչին: Հարկավոր է տեղեկացնել համակարգչից օգտվելու կարգին, բացատրել վտանգավոր հետևանքները, համակարգչից կախվածության պատճառները: Ծնողները պետք
է պլանավորեն համակարգչով աշխատելու ժամանակը և համաչափ բաշխեն երեխայի ծանրաբեռնվածությունը: Հարկավոր է համաչափ և աստիճանաբար
մեծացնել համակարգչային խաղերի ծավալը: Դրա համար անհրաժեշտ է
զարգացնել երեխայի ինքնավերահսկումը և սովորեցնել նրան պլանավորել
համակարգչով աշխատելու ժամանակը: Երեխաները պետք է կարողանան’

• Սահմանել խաղի ավարտը, անկախ այն հանգամանքից, թե որ փուլում է գտնվում այն, և անջատել համակարգիչը
• Որոշել համակարգչի հետ շփվելու ժամանակը և միացնել այն: Ցանկալի է, որ ծնողները հետևեն երեխաների ազատ ժամանակի կազմակերպմանը և սահմանեն հստակ հանգստյան օրեր: Համակարգչով երկար ժամանակ աշխատելու վնասակար ազղեցության մասին երեխաների հետ խոսելիս կարելի է զուգահեռներ անցկացնել կյանքի հետ, համակարգչային խաղերը համեմատել իրական գործունեության հետ (սպորտային խաղեր, պարապմունքներ, ֆիզիկական վարժություններ, շարժախաղեր, ընկերների, հարազատների հետ շփում, երգ, պար, երաժշտություն), և հակաղրել ղրանք:

Ամենակարևորը’ երեխան պետք է գիտակցի, որ ինքն է համակարգչի
տերը և ոչ թե հակառակը: Եթե լիարժեք կերպով պահպանվեն համակարգչից օգտվելու կանոնները, ապա համակարգչային խաղերն իսկապես կունենան իրենց առանձնահատուկ բարերար ազդեցությունը երեխայի հոգեկան
գործընթացների զարգացման, համակողմանի դաստիարակության, արժեքային որոշակի համակարգ ձեռք բերելու գործընթացում: Անչափ կարևոր է նաև հիգիենիկ պահանջների պահպանումը:

Խորհուրդներ ծնողներին

• Աչքի հեռավորությունը մոնիտորից պետք է լինի 50-70 սմ-ից ոչ պակաս:
• Չի կարելի նստել թրթռացող մոնիտորի առաջ, մթնեցրած սենյակում:
• •Չի կարելի համակարգիչը դնել պատուհանի դիմաց :
• 4-6 տարեկան երեխաներին թույլատրվում է խաղեր և առաջադրանք- ներ’ 7-10 րոպե տևողությամբ

Համակարգչային ծրագրերի ընտրություն

• Ծրագիրը պետք է երեխայի մեջ առաջացնի հետազոտման ցանկություն,
  զարգացնի ճանաչողական գործունեությունը:
• Համակարգչային առաջադրանքները պետք է լինեն թեթև, պարզ, երեխային հասկանայի հրահանգներով, չպահանջեն երկար ընթերցումներ, զարգացնեն հմտություններ և կարողություններ (լուծում պահանջող, դասակարգող
  փորձարարական):
• Խաղերը լինելու են բարձր տեխնիկական մակարդակով (հետաքրքիր
  գրաֆիկա, անիմացիոն էֆեկտներ, հետաքրքիր հնչողությամբ), երեխայի
  երևակայությունը խթանող:

2011 (6) Համակարգչային խաղերի առանձնահատկությունները նախադպրոցական տարիքում էջ 39-42

Այսօր լայնածավալ է համակարգչային խաղերի աշխարհը, որտեղ կարելի է
գտնել ցանկացած ճաշակի խաղ: Դրանք արդեն դարձել են մշակույթի մի մաս:

Համակարգչային խաղերի հիմնական ժանրերը 8-ն են, որոնք ունեն իրենց տարատեսակները: Այսինքն’ խաղերի ընդհանուր թիվը կարող է հասնել մի քանի տասնյակի:

• Զվարճացնող խաղեր։ Նմանատիպ խաղեր հաճախ կարող
  ենք հանդիպել զվարճանքի սրահներում գտնվող խաղային ապարատներում: Այս
  խաղերը պահանջում են արագ կողմնորոշում, լավ աչքաչափ, ժամանակի հստակ
  հաշվարկ: Զվարճանքի խաղերը հիմնականում ժամանցային են համարվում:
• Արկածային խաղեր: Իրականում այս խաղերն այդպես են
  կոչվում, ոչ թե արկածային բառի նշանակությունից ելնելով, ա յլ առաջին խաղի
  անունով, որը կոչվել է «արկած»: Այս տիպի խաղերում հերոսը պետք է լուծի իր առջև դրված գլխավոր առաջադրանքը: Երբեմն այն պարզ է դառնում խաղի ընթացքում: Խաղացողին տարբեր
  պահերի տրվում են առաջադրանքներ, որոնց լուծման համար պետք է կիրառվեն
  կողմնորոշվելու հմտություններ, ձեռքի տակ եղած հնարավորությունների օգտա-
  գործում: Արկածային խաղերը շատ նման են մուլտֆիլմներին, բայց ոչ սովորական,
  այլ’ ինտերակտիփ Ի տարբերություն սովորական մուլտֆիլմների’ ինտերակտիվ
  մուլտֆիլմերը կարելի է ոչ միայն դիտել, ա յլ կառավարել դրանց ընթացքը: Այսինքն’ մուլտֆիլմի ավարտը կախված է խաղացողից: Նա է որոշում, թե երբ և ինչպես կավարտվի խաղը:
• Դերային խաղեր : Այս ժանրի խաղերում հերոսին տրվում է
  որևէ բարդ առաջադրանք, որը հաղթահարելու համար խաղացողը պետք է շրջի ողջ
  խաղային աշխարհը և գտնի այն, ինչն իրեն պետք է հաղթանակի համար: Հերոսին մարտի դաշտում խոչընդոտում են թշնամիներ, որոնց նա պետք է հաղթի, որպեսզի կարողանա շարունակել ճանապարհը և հասնել իր նպատակին: Դերային խաղերում հերոսը սովորաբար մենակ չի լինում: Խաղացողը կառավարում է տարբեր հերոսների տարբեր ջոկատներ, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի իր համապատասխան դերը: Հենց այդ պատճառով էլ այս խաղերը կոչվում են դերային:
• Սպորտային խաղեր: Այս խաղերում խաղացողը հանդես է
  գալիս որպես սպորտային մրցույթի մասնակից, մարզիկ, կամ էլ սպորտային թիմի
  ղեկավար: Այս խաղերի որոշ տեսակներ հերոսին ոչ միայն մասնակից են դարձնում, այլև նախապատրաստում են սպորտային մրցության:
• Ստրատեգիական խաղեր: Այս ժանրի խաղերը կոչված
  են կառավարելու ռեսուրսները: Որպես այդպիսին կարող են հանդես գալ բանակը,
  գումարները, երկրների, քաղաքների բնակչությունը և այլն: Ստրատեգիական խա-
  ղերում խաղացողից պահանջվում է ոչ միայն դիպուկ կողմնորոշում’ շրջակա միջա-
  վայրի փոփոխությունների պայմաններում, այլև երկարատև ստրատեգիական
  պլանավորում: Խաղացողը կարող է իրեն զգալ որպես հաղթանակող բանակի հրա-
  մանատար, ծաղկող պետության ղեկավար, կայսրության առաջնորդ և այլն:

• Այսպիսով’ համակարգչային խաղերի լիարժեք, նպատակաուղղված կազմակերպման, ինչպես նաև նախադպրոցահասակ երեխաների իմացական զարգազման, կամային որակների’ ինքնուրույնության, ինքնաճանաչման, ինքնահաստատման համար անհրաժեշտ է հաշվի առնել’

1. Խաղի ժանրի ընտրությունը
2. Խաղի բովանդակությունը
3. Խաղի կառավարման համակարգը
4. Խաղի բարդության աստիճանը
5. Խաղի տևողությունը:

2010 (7) Նախադպրոցական տարիքի երեխան և համակարգիչը էջ 42-45

Հայտնի է, որ խաղը նախադպրոցականի առաջատար գործունեությունն է:
Այն երեխայի համար ունի դաստիարակող և զարգացնող նշանակություն:

Նախադպրոցականի անձի զարգացման
գործում կարևորվում են ստեղծագործական խաղերը, որոնց մեջ ներառվում են նաև
կառուցողական խաղերը:

Նախադպրոցականի զարգացման գործում իրենց յուրահատուկ տեղն ունեն դիդակտիկ խաղերը, որոնց միջոցով երեխան սովորում է ինքնաբերաբար’ առանց հա-
տուկ մտադրության: Նման խաղերը երեխաներին դրդում են ինքնուսուցման և նպաս-
տում նրանց ինքնուրույնության հաստատմանն ու ինքնակազմակերպմանը: ժամա-
նակը, կյանքի պայմանների փոփոխություններն իրենց դրոշմն են դնում նաև երեխա-
ների խաղային գործունեության և խաղի բովանդակության վրա:
ժամանակակից նախադպրոցական դիդակտիկայում լայն տարածում են
ստանում հատկապես համակարգչային դիդակտիկ խաղերը, որոնց մանկավարժական հնարավորություններն ակնհայտ են: Համակարգչային խաղերն այսօր
իրենց ուրույն տեղն ունեն նախադպրոցականի բազմատեսակ և բազմաբովանդակխաղային գործունեության մեջ: Համակարգիչը երեխայի խաղային, ստեղծագոր-
ծական, ճանաչողական գործունեության միջոց կարող է լինել այն դեպքում, երբ երեխան տիրապետի համակարգչային գործողությունների կանոններին, յուրացնի որոշ եզրույթներ, սովորի դրանք օգտագործել /համակարգիչ, ստեղնաշար, մկնիկ,
էկրան, մրագիր, կրիչ և այլն/: Երեխաները, որպես կանոն, շատ արագ են յուրացնում այդ բառերը և կիրառում գործնականում:
Նախադպրոցականի խաղային գործունեությունը, իր բնույթով լինելով ստեղծագործական, այնուամենայնիվ, անուղղակիորեն ղեկավարվում է մեծահասակի կողմից:

Հարկավոր է ընտրել երեխայի հոգեբանական, ֆիզիոլոգիական հնա-
րավորություններին համապատասխան բովանդակությամբ համակարգչային ծրագրեր, որոնք ունենալով խաղային կամ ուսուցողական խնդիրներ’ կնպաստեն երեխայի
հետագա ձեռքբերումների զարգացմանը: Անհրաժեշտ է ընտրել մանկավարժական
ուղղվածությամբ այնպիսի ծրագրեր, որոնք երեխայի մեջ կառաջացնեն հե-
տաքրքրություն’ հորինելու և էկրանի վրա նկարելու, դիտելու խաղային մուլտֆիլմեր:
Կարելի է առաջարկել մանկան տրամաբանական մտածողությունը զարգացնող դիդակտիկ կառուցողական խաղեր, որոնք կնպաստեն երկրորդ լեզվի յուրացմանը:
Գաղտնիք չէ, որ այսօր կան հակասական կարծիքներ’ երեխաների հետ համակարգչային խաղեր կազմակերպելու հարցի վերաբերյալ: Հարկ է նշել, որ եթե
լիարժեք ապահովվեն համակարգչից օգտվելու կանոնները, ապա համակարգչային
խաղերն իսկապես կունենան իրենց առանձնահատուկ նշանակությունը երեխայի
հոգեկան գործընթացների զարգացման, համակողմանի դաստիարակության, ար-
ժեքային որոշակի համակարգի տիրապետման գործում: Անչափ կարևոր է նաև հիգիենիկ պահանջների պահպանումը.

• Անհրաժեշտ է ընտրել լուսավոր, օդափոխված համակարգչային դահլիճ:
• Արգելվում է մի քանի երեխաների օգտվել մեկ համակարգչից’ անկախ տարիքից:
• Համակարգչային խաղերը պետք է անցկացնել օրվա երկրորդ կեսին’ ռեժիմային ազատ ժամերի ընթացքում:
• Հարկավոր է խստորեն պահպանել հետևյալ հիգիենիկ պահանջները.

Նախաշավիղ 2012-3 էջ 54-58 Նախադպրոցականի տնտեսագիտական դաստիարակության առանձնահատկությունները

Մանկավարժության ժամանակակից հայեցակարգում կարեւորում է սոցիալապես հասուն նախադպրոցականի ձեւավորումը, որտեղ որոշակի տեղ է հատկացվում տնտեսագիտական դաստիարակությունը: Տնտեսագիտական դաստիարակությունը երեխային նախապատրաստում է իրական կյանքին, սովորեցնում վերաբերվել սեփական ապրելակերպին եւ սովորություններին տնտեսագիտական տեսանկյունից: Դեռ վաղ տարիքից անհրաժեշտ է սովորեցնել համադրել սեփական ցանկությունը ծնողների, ընտանիքի ֆինանսական կարիղության հետ: Տնտեսագիտական դաստիարակության տեսական դրույթների հիման վրա եւ իրականացվում դրա հեր համատեղ: Իբրեւ անձնային հատկանիշ՝ վերջինս ձեռք է բերվում երկարատեւ մանկավարժական աշխատանքի արդյունքում: Չափավոր ողջամիտ պահանջմունքների դատիարակությունը նախադպրոցականի տնտեսագիտական դաստիարակության հիմքն է: Տնտեսագիտական դաստիարակությունը նպաստում է նախադպրոցականի կամային եւ հուզական ոլորտների, գործնական եւ սոցիալական հմտությունների, հասարակական նշանակություն ունեցող անձնային հատկությունների ձեւավորմանը: Տնտեսագիտական դաստիարակության նպատակը տնտեսագիտական մտածելակերպի ձեւավորումն էձ պահանջմունքների ոլորտի գիտակցված չափավորումը: Չափավոր պահանջմունքների ձեւավորումը նպաստում է խնայողական վերաբերմունքի մշակմանը շրջակա միջավայրի հանդեպ, դաստիարակում հարգանք ցանկացած աշխատանքի արդյունքի նկատմաբ: Անհրաժեշտ է, արդյոք, նախադպրոցական տարիքից ձեւավորել տնտեսագիտական մտածելակերպ. նախ նշենք, որ նախադպրոցականի տնտեսագիտական մտածելակերպի զարգացման գործընթացը հոգեբանների եւ մանկավարժների կողմից դիտարկվում է որպես աշխատանքային դաստիարակության արդյունք: Նախադպրոցական տարիքի երեխան կամա թե ակամա շփվում է նյութական ոլորտի հետ, ձեռք բերում որոշակի գիտելիքներ, պատկերացումներ, սոցիալական հմտություններ, որոնք առանց նպատակաուղղված տնտեսագիտական դաստիարակության համակարգը դեռեւս ձեւավորման ընթացքում է, մշակվում են դաստիարակության եղանակները: Ա. Բոգդանովն առաջարկում է նախադպրոցականի տնտեսագիտական դաստիարակության ծրագրի մեջ ներգրավել հետեւյալ թեմաները:

• Իմ երկիրն ու ընտանիքը,
• Ընտանիքի եկամուտը,
• Ընտսանիքի ծախսերը
• Ընտանիքի խնայողությունը եւ դրանց օգտագործումը:

Նախադպրոցականի տնտեսագիտական դաստիարակության հարցերով զբաղվել է նաեւ Շատովան: Նա մշակել է հեղինակային ծրագիր՝ «Նախադպրոցականը եւ տնտեսագիտությունը», որտեղ փորձում է հիմնավորել եւ խնդիրները: Այդ խնդիրների իրականացումը ենթադրում է նախադպրոցականին տնտեսագիտական գիտելիքների հաղորդում՝ որոշակի տրամաբանական հաջորդականությամբ: Ծրագիրը նախատեսված է ավագ նախադպրոցական տարիքի երեխաների հետ աշխատելու համար եւ ուղղված է երեխաների հետեւյալ կարողությունների ձեւավորմանը.

• Հասկանալու եւ գնահատել շրջապատող առարկայական աշխարհը որպես մարդու աշխատանքի արդյունքը
• Հարգել աշխատող եւ գումար վաստակող մարդուն
• Ընկալել աշխատանք-փող փոխկապվածությամբ

Նախաշավիղ 2013-3 էջ 51-55 Մաթեմատիկան մանկապարտեզի ավագ խմբում 

Ժամանակակից մանկավարժագիտությունը եւ հոգեբանությունը մեծ ուշադրություն են դարձնում նախադպրոցական տարիքի երեխաների մտավոր զարգացմանը: Այս տարիքում երեխաները կարողանում են սահմանել առարկաների եւ երեւույթների միջեւ գոյություն ունեցող զանազան նպատակային եւ հետեւանքային կապերը: Մանկապարտեզի ավագ խմբում ուսուցումը տարբերվում է դպրոցում իրականացվող ուսուցումից. հաղորդվում են ծավալով փոքր եւ տվյալ տարիքի համար զվարճալի հնարներ՝ ելնելով նրանց անհատական առանձնահատկություններից: Մաթեմատիկայի պարապմունքներին դաստիարակները երեխաներին գաղափար են տալիս քանակային եւ կարգային հարաբերությունների, պարզ երկրաչափական պատկերների մասին, զարգացնում տարածության եւ ժամանակի մեջ կողմնորոշվելու ունակություններ: Կարեւորը երեխաների մաթեմատիկական գիտելիքների վերջնական չափազանց էական իմացական գործողություն է: Մանկապարտեզի ավագ խմբերում երեք տարբեր համեմատույուններ են կատարվում:

Երկու անհավասար մեծությունների համեմատում «մեծից փոքր եւ փոքրից մեծ»:

Երկու հավասար մեծությունների համեմատում:

Երկուսից ավել մեծությունների համեմատում:

Ենթադրենք համեմատում ենք մեծ եւ փոքր շրջանները:

Դաստարակը հարցնում է.

-Ո՞ր շրջանն է մեծ՝ կարմիր, թե կապույտ:

• Ի՞նչ կասեք կարմիր եւ կապույտ շրջանների մեծությունների մասին:
  Այս հարցերին երեխաները կարող են պատասխանել հետեւյալ կերպ.
• Կարմիր շրջանը մեծ է կապույտ շրջանից, իսկ կապույտը փոքր է կարմիրից :

Դաստիարակը պահանջում է, որ նույն իմաստն արտահայտեն ա յլ կերպ’ հա-
մեմատությունն սկսելով կապույտ շրջանից.

֊Կապույտ շրջանը փոքր է կարմիր շրջանից :
Նույն ձեւով համեմատվում են երկարն ու կարճը, հաստն ու բարակը, լայնն ու
նեղը եւ այլն:

Նախաշավիղ 2012-1 էջ 47-53 Օլիմպիադա նախադպրոցական տարիքի երեխաների համար

Ժամանակակից մանկավարժագիտությունը եւ հոգեբանությունը մեծ ուշադրություն են դարձնում նախադպրոցական տարիքի երեխաների մտավոր զարգացմանը: Այս տարիքում երեխաները կարողանում են սահմանել առարկաների եւ երեւույթների միջեւ գոյություն ունեցող զանազան նպատակային եւ հետեւանքային կապերը: Մանկապարտեզի ավագ խմբում ուսուցումը տարբերվում է դպրոցում իրականացվող ուսուցումից. հաղորդվում են ծավալով փոքր եւ տվյալ տարիքի համար զվարճալի հնարներ՝ ելնելով նրանց անհատական առանձնահատկություններից: Մաթեմատիկայի պարապմունքներին դաստիարակները երեխաներին գաղափար են տալիս քանակային եւ կարգային հարաբերությունների, պարզ երկրաչափական պատկերների մասին, զարգացնում տարածության եւ ժամանակի մեջ կողմնորոշվելու ունակություններ: Կարեւորը երեխաների մաթեմատիկական գիտելիքների վերջնական չափազանց էական իմացական գործողություն է: Մանկապարտեզի ավագ խմբերում երեք տարբեր համեմատույուններ են կատարվում:

Երկու անհավասար մեծությունների համեմատում «մեծից փոքր եւ փոքրից մեծ»:

Երկու հավասար մեծությունների համեմատում:

Երկուսից ավել մեծությունների համեմատում:

Ենթադրենք համեմատում ենք մեծ եւ փոքր շրջանները:

Դաստարակը հարցնում է.

-Ո՞ր շրջանն է մեծ՝ կարմիր, թե կապույտ:

• Ի՞նչ կասեք կարմիր եւ կապույտ շրջանների մեծությունների մասին:
  Այս հարցերին երեխաները կարող են պատասխանել հետեւյալ կերպ.
• Կարմիր շրջանը մեծ է կապույտ շրջանից, իսկ կապույտը փոքր է կարմիրից :

Դաստիարակը պահանջում է, որ նույն իմաստն արտահայտեն ա յլ կերպ’ հա-
մեմատությունն սկսելով կապույտ շրջանից.

֊Կապույտ շրջանը փոքր է կարմիր շրջանից :
Նույն ձեւով համեմատվում են երկարն ու կարճը, հաստն ու բարակը, լայնն ու
նեղը եւ այլն: